Wat is schisis
Een schisis is een spleet in de lip, de kaak of het gehemelte, of een combinatie hiervan. Schisis is één van de meest voorkomende aangeboren afwijkingen. In Nederland worden ongeveer één à twee op de duizend baby’s geboren met schisis.
Het gehemelte bestaat uit twee delen:
De bovenlip bestaat uit de huid (aan de buitenkant), een laagje slijmvlies (aan de binnenkant) en een kringspier die daar tussen in ligt. Bij een schisis zijn bijna altijd alle drie lagen gespleten. Soms is er alleen een stukje lippenrood gespleten (een incomplete schisis), maar vaker zien we dat de schisis helemaal doorloopt tot in de neusbodem (een complete schisis). De kringspier in onze mond zorgt ervoor dat we goed kunnen drinken en eten en later ook praten.
Ook al is er maar een klein stukje van de lip gespleten is het toch bijna altijd noodzakelijk dat de plastisch chirurg het sneetje tot in de neusbodem maakt om de hele spier weer goed aan elkaar te kunnen hechten en ook het mooiste resultaat te verkrijgen.
Hoe ziet een schisis eruit?
De schisis ziet er niet altijd hetzelfde uit:
De spleet in de lip ligt niet precies in het midden, maar loopt vanaf het midden van het neusgat naar de lip.
Een spleet van de lip, de kaak of het gehemelte kan compleet of incompleet zijn en variëren van een klein deukje tot een volledig doorlopende spleet.
In het achterste gedeelte van het gehemelte zit een spier die verantwoordelijk is voor de spraak en het afsluiten van de mond/neusholte tijdens eten en drinken. Van het gehemelte kan alleen het uiterste achterste gedeelte gespleten zijn (een “dubbele huig”). Vaker zien we dat hierbij ook (een stukje van) het zachte gehemelte gespleten is. Dat noemen we een “incomplete palatoschisis”. Daarnaast kan aanvullend het voorste (harde) gehemelte gespleten zijn. In het laatste geval spreken we van een “complete palatoschisis”. Je zou het kunnen vergelijken met een ritsluiting die vanuit de huig naar de kaakboog in wisselende mate per kind met een palatoschisis geopend is.
Wat is de oorzaak van schisis
Een schisis komt voor bij 1 à 2 per 1000 pasgeboren baby’s en is een van de meest voorkomende aangeboren afwijkingen. Een schisis wordt veroorzaakt door een storing in de ontwikkeling van het gelaat en/of het gehemelte voor de twaalfde week van de zwangerschap. Hoe een dergelijke storing ontstaat is nog niet precies bekend. Erfelijke factoren evenals omgevingsfactoren kunnen een rol spelen bij het ontstaan van een schisis.
Tijdens de zwangerschap
Tijdens de zwangerschap heeft elk ongeboren kind in eerste instantie een dubbelzijdige lip-, kaak-, en gehemeltespleet. Bij een gezonde ontwikkeling, groeien de verschillende delen naar elkaar toe en versmelten. Tussen de tweede en de zesde week van de zwangerschap, sluiten de lip en de bovenkaak zich. Tussen de achtste en de twaalfde week volgt het gehemelte. Als dit proces niet of niet volledig plaatsvindt, zal er na de geboorte een schisis zijn. Schisis komt bij ongeveer twee op de duizend kinderen voor, meer bij jongens dan bij meisjes.
Erfelijke factoren en omgevingsfactoren
Erfelijke factoren kunnen een rol spelen bij het ontstaan van een schisis. Schisis kan ook veroorzaakt worden door een chromosoomafwijking. Meestal heeft het kind dan nog andere aangeboren afwijkingen. Een andere mogelijkheid is dat de aanleg voor schisis via het erfelijk materiaal van één of beide ouders is doorgegeven. Over welke omgevingsfactoren een rol spelen bij het ontstaan van een schisis is nog veel onbekend.